Có lẽ ngày nay nhiều người, đặc biệt là các bà mẹ ở thời hiện đại đều quen với thuật ngữ EASY, hay phương pháp nuôi con EASY.
Riêng bản thân mình khi đang mang thai cũng đọc những cuốn sách, các bài viết online về phương pháp này và thú thực khi đó mình chẳng hiểu gì mấy, còn nghĩ là thôi không cần phải hiểu nhiều, theo được thì theo, không thì thôi, biết bao phụ nữ ngày xưa nuôi con có theo EASY gì đâu mà vẫn ổn. Nhưng sau khi sinh con, bằng một cách tự nhiên mà mình lại áp dụng EASY cho con và cảm thấy rất vui vì bản thân đã đi đúng hướng, và vui vì mình đã chọn EASY, mặc dù vẫn còn nhiều bỡ ngỡ, vừa nuôi con vừa phải học hỏi rất nhiều.
Một sai lầm của mình trong giai đoạn mang thai, đó là không tìm hiểu về sữa mẹ, điều cực kỳ quan trọng trong hành trình nuôi con. Nhưng thôi bỏ qua chuyện sữa mẹ, trong bài viết này mình chỉ muốn tập trung chia sẻ về phương pháp nuôi con theo EASY mà mình đã áp dụng cho Mori được 2 tháng qua.
Có rất nhiều tài liệu nói về EASY nên chắc mình không cần lặp lại, nhưng để miêu tả cho người đọc hiểu được khái quát thì có thể tóm tắt như sau:
EASY là gì? EASY (Eat – Activity – Sleep – Your time) là chuỗi hoạt động bao gồm: Ăn – Hoạt động (chơi) – Ngủ – Thời gian của mẹ. Đây là một khái niệm về chu kỳ sinh hoạt dành cho bé sơ sinh. Chu kỳ này bắt đầu từ sáng lúc trẻ sơ sinh vừa thức dậy cho đến tối khi con lên giường đi ngủ. Các hoạt động bao gồm:
E (eat): Bé ngủ dậy sẽ được ăn
A (Activity): Bé được vận động, chơi đùa
S (Sleep): Mẹ cho bé ngủ
Y (Your time): Trong khi bé ngủ mẹ có thời gian để thư giãn, nghỉ ngơi, thời gian dành cho riêng mình.
Việc nuôi con theo phương pháp nuôi con EASY cho trẻ sơ sinh sẽ giúp bé dần hình thành nhịp sinh học sau khi quen dần với tuần tự các hoạt động sẽ diễn ra trong ngày. Điều này giúp trẻ cảm thấy chủ động, tự tin bởi con biết sau khi ngủ dậy con sẽ được mẹ cho ăn. Sau khi ăn xong, bé được chơi và khi mệt thì được đi ngủ. Nhiều chuyên gia nhi khoa cho rằng đây là nền tảng cơ bản nhất để bé xây dựng lòng tin với mẹ/người chăm sóc. Bởi nếu chu kỳ sinh hoạt của bé được duy trì đều đặn và tuần tự, con sẽ dần hiểu và có thể chờ đợi việc sắp diễn ra ngay sau đó.
Nếu nếp sinh hoạt của bé diễn ra đều đặn và tuần tự như EASY, bạn sẽ ít bị áp lực khi việc chăm con. Để làm được điều này, bạn cần hiểu đúng nhu cầu của con chẳng hạn như nghe tiếng khóc của bé và biết con đang muốn báo hiệu điều gì. Ví dụ: con đói, con cần thay tã, dấu hiệu con đang buồn ngủ hoặc chỉ đơn giản là con cần có người vỗ về.
Việc mẹ “bắt đúng” tín hiệu của bé sẽ giúp giảm thiểu tình trạng trẻ bú vặt khi mẹ thấy bé khóc liền cho rằng con đói rồi cho bé bú nhưng thực chất không phải. Bé khóc có thể do con buồn chán, mệt mỏi, gắt ngủ… Hơn nữa việc cho con bú vặt có thể khiến bé thường chỉ bú sữa đầu (đối với mẹ cho con bú trực tiếp) nên dẫn đến sự mất cân bằng giữa sữa đầu và sữa cuối khiến con không nhận được đủ dưỡng chất cần thiết. (Phần này nên tìm hiểu thêm về sữa mẹ để biết sữa đầu và sữa cuối là gì nhé). Hơn nữa, việc “bắt đúng sóng” và đáp ứng đúng nhu cầu của bé giúp mẹ có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, chăm sóc bản thân hay làm những công việc khác. Điều này giúp giảm bớt căng thẳng trong quá trình nuôi con nhỏ.
Một cuốn sách mà mình khuyến khích những người sắp làm mẹ nên đọc thật kỹ, đó là cuốn: ĐỌC VỊ MỌI VẤN ĐỀ CỦA TRẺ - tác giả Tracy Hogg. Còn bộ ba cuốn Nuôi con không phải cuộc chiến thì quá kinh điển rồi, nhưng lúc mang thai mình không thấy quan trọng nên không đọc 3 cuốn này, thay vào đó cũng có nhiều bài viết chia sẻ trên mạng về nội dung 3 cuốn này rồi, nên mình cũng đã nắm được.
Trong cuốn này, Tracy do có kinh nghiệm tiếp xúc với hàng trăm đứa trẻ, đã phân loại ra 5 kiểu tính khí của trẻ sơ sinh: bé thiên thần, bài bản, nhạy cảm, năng động, cáu kỉnh. Sau khi tìm hiểu Mori 2 tháng qua, mình nhận thấy Mori nhà mình là bé năng động. Con thiếu kiên nhẫn khi sữa về chậm, nên những ngày đầu mới sinh ở trong viện khi sữa mẹ chưa có, Mori đã cáu gắt rất nhiều khiến cho ông bà cha mẹ đều xót ruột và từ đó không thể tập cho con ti mẹ được, thành ra con quen với bú bình từ đó đến nay. Con cũng nhiều năng lượng, hào hứng với những hoạt động khi thức, như đạp, trườn, nẩy người lên, quơ tay chân và hướng mắt nhìn khắp nơi. Con cũng không thích bị quấn chặt khi ngủ, lúc trong tháng mẹ còn xài nhộng để tạo môi trường ngủ như trong bụng mẹ, nhưng ra tháng thì con đã không thích sự gò bó của nhộng nữa, thế nên mấy cái nhộng size lớn mẹ mua sẵn đều bỏ xó. Mori cũng là một đứa trẻ hơi bướng, nếu muốn thứ gì thì phải có ngay, cũng rất dễ khóc mè nheo nhõng nhẽo, và khó dỗ dành hay đánh lạc hướng con. Tất cả đều là những đặc điểm của bé năng động.
Nếu không đọc qua thì khi nuôi con mình không thể hiểu được vì sao con lại như vậy và dễ bị stress. Thường mỗi khi mình không hiểu được tiếng khóc của con, sự uốn éo giãy nãy của con thì mình rất căng thẳng, nhưng một khi đã hiểu được thì mình bình tĩnh xử trí và chấp nhận những khó chịu của con như một phần phải trải qua ở lứa tuổi sơ sinh.
Khi nuôi con theo phương pháp EASY, rất may mình có một người bạn cũng sinh con trước mình một tháng để tâm sự và chia sẻ. Mỗi khi con nhà bạn ấy có vấn đề, bạn ấy sẽ cảnh báo trước cho mình biết. Mặc dù tính khí của mỗi em bé là khác nhau nhưng nhờ có tìm hiểu và đồng hành cùng một em bé khác, mình cảm thấy dễ dàng hơn một chút và giảm bớt áp lực.
Mori được hơn 2 tháng và dần dần đi theo nếp sinh hoạt EASY, cũng có vài hôm DIFFICULT (kiểu EASY nửa mùa, khó ngủ, gắt gỏng khi thức dậy) nhưng tóm lại mình vẫn có thể hiểu được con và đáp ứng nhu cầu của con rốp rẻng. Vì mục đích của phương pháp EASY không gì khác là giúp con ăn ngon ngủ đủ, phát triển tốt, và giúp mẹ có thời gian chăm sóc cho bản thân. Một bà mẹ nuôi con theo cách truyền thống sẽ không như vậy, thường là cứ thấy con khóc thì thử đút cho bú, hoặc hát ru, ẵm bồng đu đưa… cho con ngủ trên tay, cho con vừa ăn vừa ngủ, làm đủ mọi cách để con bớt khóc và hầu như không đoán được con muốn gì, hoặc nếu có thì ăn may chứ không hoàn toàn hiểu. Còn một bà mẹ nuôi con theo EASY sẽ hiểu được 80% tiếng khóc ấy là do đâu và tìm cách loại trừ đi các nguyên nhân gây khó chịu, rồi đáp ứng đúng nhu cầu của con.
Nuôi con đòi hỏi người mẹ phải luôn quan sát con thì mới hiểu được, nên người ta nói “chỉ có mẹ hiểu con” là đúng, vì người mẹ luôn túc trực bên con nhiều hơn cả, theo dõi từng cử động của con và hiểu được nhu cầu của con. Có đôi khi mình cũng không hiểu được những biểu hiện gắt gỏng, khóc lóc mè nheo của Mori, khi ấy mình khá là stress. Nhưng với bản năng làm mẹ, cùng với những kiến thức về EASY, mình đã thử những cách khác nhau giúp con giảm khó chịu, bớt quấy khóc, và trộm vía là hiệu quả, mặc dù khiến cho mình mệt bở hơi tai. Nói chung là chặng đường còn dài, nhưng với một khởi đầu dựa vào EASY như vậy cũng tạm ổn và có đà để cùng con bước tiếp.
Hiện giờ một ngày của Mori sẽ gồm 4 cữ ăn ban ngày, và khoảng 2-3 cữ ăn ban đêm. Song song với 4 cữ ăn ngày thì cũng có 4 nap ngủ ban ngày, mỗi nap khoảng từ 1 - 1,5 tiếng, nếu có lúc nào đó ham chơi hơn ngủ thì giấc sẽ ngắn hơn và giấc sau ngủ bù lại. Tất nhiên mọi thứ sẽ còn thay đổi và có những phát sinh mà mình có thể lường trước do đọc kiến thức về nuôi con theo EASY. Những thuật ngữ mà xưa giờ mình chưa từng quan tâm, giờ thì thuộc nằm lòng. Nào là wake time, catnap, wind-down, wake to sleep, REM, non-REM, phương pháp ngủ 4S, 5S, bế lên đặt xuống, nút chờ, dream feed, cluster feed, ARA… Mori vẫn còn thay đổi hàng ngày và mỗi ngày thì cuộc sống của hai mẹ con mình như sang trang mới, chưa hẳn những gì mình tập luyện cùng con ngày hôm nay sẽ lặp lại vào ngày mai. Đôi khi con cũng cáu gắt khó chịu nằm ngoài sự hiểu biết của mình nhưng không sao cả, mình sẽ tiếp tục học hỏi, chuẩn bị kiến thức vững vàng để cùng con trải qua những giai đoạn tiếp theo.
Để theo dõi việc ăn ngủ của con nhằm đảm bảo được chất lượng giấc ngủ cũng như ăn hiệu quả hơn, thì mình sử dụng app “Bé của mẹ”. Trong app có rất nhiều chức năng hữu ích như nhắc lịch tiêm phòng, nhập chỉ số cân nặng chiều cao để tính BMI cho con, nhập giờ ăn, lượng sữa, giờ ngủ, app sẽ tự tổng hợp cho mình.
Ngoài ra kể từ khi có con mình cũng tham gia vào một vài nhóm các mẹ nuôi con theo EASY để học hỏi kinh nghiệm và những hội thanh lý đồ dùng để tiết kiệm bớt chi phí, vì để phục vụ cho nhu cầu nuôi con theo khoa học quả thực cũng khá tốn kém, mình chia sẻ ở đây một vài group hữu ích cho các mẹ sắp sinh nhé:
Group Easy - giúp bé ăn ngon ngủ đủ của Bố Ken: https://www.facebook.com/groups/261838164519111
Group Easy không khó - mẹ khoẻ con ngoan (host bởi mẹ Cá Heo) và fb cá nhân của bạn ấy: https://www.facebook.com/groups/488994828312431/?hoisted_section_header_type=recently_seen&multi_permalinks=1324266594785246
https://www.facebook.com/groups/488994828312431/user/100003606709633
Thanh lý đồ dùng cho bé có tâm: https://www.facebook.com/groups/823833671653996
Hội thanh lý đồ sơ sinh: https://www.facebook.com/groups/639466746257077