Cuộc đời này dù ngắn, nỗi nhớ quá dài
Và cũng đã đủ lớn để mong bé lại
Như ngày hôm qua
Đòn roi yêu thương
Nó sinh ra đã thuộc về nơi ấy. Không biết từ bao giờ cái khoảng đất rộng thênh thang ấy đã trở nên một nỗi nhớ văng vẳng trong tiềm thức lâu năm. Từng góc ao hồ, từng vuông đất nhỏ, từng bước chân ngạo nghễ của nó tung hoành dọc khắp mảnh vườn. Nó nhớ từng đám đậu cô-ve đang đến kỳ sinh hoa kết trái, từng luống rau cải đang nhú những mầm xanh. Cả giàn bầu bí treo lủng lẳng trên mặt ao mát rượi, nơi nó cùng nhỏ em cứ đong đưa đôi chân nghịch nước những trưa hè. Nó sinh ra dường như đã thuộc về đất, thuộc về cỏ cây.
Một thuở gia đình nó đã sinh sống làm lụng trên mảnh đất ấy. Một khu chuồng trại với nào là những chú lợn con ủn ỉn, những chú gà xinh xắn vừa đạp vỏ chui ra kêu chiêm chiếp, những luống rau xanh, những dàn bầu bí… một khu vườn trong lành mà ba nó đã gầy công xây dựng. Ngày ấy, nó là một con nhỏ tay chân lấm lem, tóc rối phất phơ như những cọng cỏ khô, đôi mắt lúc nào cũng mở to, trong veo như mặt hồ. Nghe có vẻ mộc mạc, lấm đầy bùn đất là thế nhưng trong trí tưởng tượng trẻ thơ của nó, quãng thời gian được sống trong mảnh vườn ấy xiết bao là hạnh phúc, bao nhiêu là kỉ niệm.
Thật là kỳ lạ thay, những kỉ niệm in dấu nhiều nhất trong tâm hồn nó không phải là những lúc trèo cây té ngã, những lúc đào giun câu cá bị xước tay, hay là những trưa hè trốn ngủ hai chị em trèo lên chiếc ghe lội ra ao vớt bèo, bắt ốc… Nó nhớ những trận đòn của ba. Những trận đòn đau lắm, và không thiếu những giọt nước mắt ngắn dài. Mỗi một roi ba quất vào mông hai chị em là một lời dạy dỗ yêu thương, là bài học giáo dục nhân cách cho hai đứa con gái còn đang tuổi niên thiếu. Nhưng ngày ấy, cái trí non nớt của nó chỉ biết oán trách ba mà thôi.
Có lần nó và em nó cãi cọ kịch liệt vì giành chơi một con búp bê bà ngoại tặng, và kết quả là hai chị em đều bị ba bắt quỳ ở gốc cây đa trước ngôi đền trong xóm. Ai đi ngang qua cũng nhìn thấy hai chị em nó đang nắm tay nhau khóc thút thít dưới trưa nắng hè. Bây giờ nó hiểu ba muốn dạy cho hai chị em biết nhường nhịn, thương yêu nhau. Nhưng lúc ấy, nó chỉ thấy xấu hổ và tức giận, chứ chẳng nhận ra bài học gì lớn lao cả. Có điều, nó rất dễ mủi lòng. Chỉ cần nghe tiếng ba gọi đứng lên, cho vào nhà rồi tiếng mẹ xuýt xoa, thoa dầu cho hai chị em là nó òa lên khóc tủi thân, quên hết hờn giận và những oán ghét ba nó từ nãy.
Tuy bị đòn roi nhiều, bị xấu hổ cũng nhiều mà nó vẫn cứ chứng nào tật nấy. Hai chị em nó vẫn lì lợm không ngớt. Bởi thế nó hiểu vì sao ba mẹ phải dùng đòn roi. Bảo ngủ trưa thì cứ nói chuyện rì rầm, mắt mở thao láo rồi đợi lúc ba mẹ không chú ý là chạy ra vườn nghịch ngợm. Bảo không được giang nắng thì cứ chạy ra chơi nhảy dây, bắn bi, thả diều với tụi trẻ trong xóm. Nó còn nhớ ngày đó, ba mẹ nó đã phải vất vả kiếm sống như thế nào, vất vả nuôi hai chị em nó khôn lớn như thế nào. Phải chi lúc đó, nó hiểu, ha.
Ba mẹ nó chẳng có việc gì là không làm đến. Ba nó ngay cả chạy xe ôm cho đến làm thầy giáo, từ cuốc đất cho đến buôn bán kinh doanh đều làm qua cả. Nó nhớ có một thời gian, ba nó tự pha chế dầu gội đầu bồ kết rất thơm, rồi đi bỏ mối khắp các chợ, chào hàng khắp mọi nơi. Một thời gian khác, gia đình nó nhận được hợp đồng in lụa thủ công, thế là cả nhà lại có thêm nguồn thu nhập. Ai cũng dốc sức vào phụ giúp ba làm tốt từng công đoạn, nào là vẽ mẫu, chụp bảng, pha màu, quét mực in, phơi khô… Có lần, hai chị em cùng với mấy đứa em họ con dì mải mê đùa giỡn đã làm đổ mực in lên tấm giấy lụa trắng của ba đang làm. Tấm giấy lụa in trắng phau đã được phác thảo những nét vẽ hoàn chỉnh của ba… Không phải nói cũng biết ba nó tức giận thế nào. Tất nhiên là ngày hôm ấy chúng nó không thể thiếu một trận quỳ mỏi cả gối, mỏi cả lưng, mỏi cả tay (vì vẽ bậy lên tường trong lúc quỳ)… Có lẽ khi đã khôn lớn, nhìn lại mới thấy đó là những kỉ niệm thật thú vị của trẻ con.
Ba nó đã phải soạn ra một “bộ luật” để hạn chế sự lì lợm của hai chị em. Nó vẫn còn nhớ như in cái bảng đen ghi rõ những “điều khoản” và “mức xử phạt” dành riêng cho mỗi tội danh. Tôi danh lớn nhất là không nhường nhịn yêu thương nhau - 20 roi. Ba nó luôn giáo dục hai chị em là phải luôn thương yêu nhau. Dường như điều đó rất quan trọng tuy lúc ấy nó chẳng hiểu vì sao lại quan trọng đến thế, nhưng đó là điều cốt yếu trong “bộ luật” nên đành phải chú ý cẩn thận về khoản này. Những điều khoản sau đó cũng không quan trọng lắm và thường thì nó ít lỗi phạm những điều này, nhưng có lẽ độc giả sẽ hiếu kỳ muốn biết cái “bộ luật” quái chiêu của ba nó ngày ấy, cho nên nó xin chia sẻ một vài điều trong hết thảy 20 điều.
Không vâng lời, cãi lại ba mẹ - 10 roi
Không chăm chỉ học hành - 10 roi
Không gọn gàng ngăn nắp - 5 roi
Không đi thưa về trình - 5 roi
Nói dối, không trung thực - 15 roi
…
Đến đây chắc có lẽ độc giả đã hiểu về “bộ luật” hà khắc mà ba mẹ nó đã khó nhọc tạo ra chỉ nhằm để giáo dục hai đứa con gái nhỏ của họ nên người. Tuổi thơ của nó nhiều kỉ niệm lắm, nhiều ăm ắp, và kỉ niệm nào cũng đáng nhớ, đáng trân trọng, cho dù đó là những trận đòn roi đau đáu của ba, cho dù đó là những hòn đất cục mịch trong vườn, cho dù là mộc mạc, là quê mùa, cho dù là nghèo nàn khổ sở. Nó vẫn nhớ, vẫn yêu, vẫn tha thiết, hoài thương…