Vừa xem xong bộ phim Crazy Rich Asians được ra rạp gần một năm rồi. Đọc qua nhiều bình luận xung quanh bộ phim châu Á mang đậm chất Hollywood này thì có một bình luận khiến mình chú ý vì hợp quan điểm:
Trong giới siêu giàu, sự phân biệt giữa “old money” (giàu lâu đời) và “new money” (giàu mới nổi) là khá rõ. Và những biểu hiện của người giàu trong Crazy Rich Asians cho thấy đây là giới giàu mới nổi. Trong phim, các nhân vật tiêu tiền triệu USD trong chớp mắt, tiệc tùng ở những nơi xa hoa như Supertree Grove hay Marina Bay Sands. Nhưng trên thực tế, theo Iserlis, “các gia đình giàu lâu đời đều thích sống kín đáo hơn, lối sống trong phim chỉ có ở các gia đình giàu mới nổi”.
Bỏ qua những yếu tố được xây dựng để làm nổi bật tính truyền thống, hay choáng ngợp trước sự xa hoa lộng lẫy của những gia đình tài phiệt châu Á, Crazy Rich Asians khiến mình chú ý nhiều hơn đến những khía cạnh sau:
Bản lĩnh của một người không giàu khi chơi với một người giàu
Rachel là cô gái sinh ra ở Mỹ và được giáo dục đức tính tự lập từ nhỏ, nỗ lực học tập phấn đấu đã giúp cô trở thành giáo sư giảng dạy tại một trường đại học danh tiếng. Cô phải lòng Nick, chàng trai con nhà siêu giàu nổi tiếng ở Singapore nhưng cô lại không hề biết điều đó cho đến khi được anh dẫn về nhà ra mắt. Để chiến thắng cái nhìn không thiện cảm từ mẹ của Nick, và đứng vững trước những dèm pha từ đám bạn bè, Rachel đã thể hiện được sự thông minh và bản lĩnh khi vượt qua tất cả những khinh khi, chê bai, phản đối. Trong phim, mình thích nhất là đoạn Rachel đối đáp với bà Eleanor, mẹ của Nick, trong ván mạt chược trước khi trở về New York. Cô khảng khái hỏi thẳng lý do vì sao bà không thích mình, vì mình nghèo ư, vì gia đình mình không danh tiếng, hay vì mình sinh ra từ Mỹ. Đáp lại bà mẹ cho cô biết lý do mà bà không tác hợp chuyện cô với con trai mình: Vì cô mang trong mình tư duy Mỹ, là chỉ mưu cầu hạnh phúc cá nhân, sẽ không chấp nhận hi sinh vì gia đình và đặt truyền thống gia đình lên trên hết như cách vận hành của những gia đình châu Á. Nhưng rồi, Rachel mạnh mẽ cho bà biết rằng, cô từ bỏ Nick không phải vì quá sợ hãi, hay vì cảm thấy bản thân không xứng đáng, mà vì cô quá yêu Nick, cô không muốn anh phải chọn lựa, vì nếu chọn lựa cô thì sẽ mất gia đình, và chọn lựa gia đình thì sau này anh sẽ mãi mãi oán giận mẹ. Và sau này, khi Eleanor có một người con dâu đúng ý bà muốn, khi bà đang vui đùa bên cháu nội, ngắm những đóa Quỳnh Chi nở trong sương đêm, chắc chắn một điều, bà phải cảm ơn cô vì sự từ bỏ này - bà phải mang ơn một cô gái thấp hèn, một kẻ di cư sang Mỹ và không nhận được sự tôn trọng từ bà ngay những giây phút đầu tiên. Cô đã để lại cho bà một ván mạt chược thắng cuộc nhưng phải suy ngẫm rất nhiều về định kiến cho rằng cô là một “quả chuối Mỹ” (white inside yellow outside) chỉ biết hạnh phúc cá nhân mà không biết nghĩ cho gia đình.
Ngược lại với Rachel là người anh rể của Nick, xuất hiện thấp thoáng phút chốc trong bộ phim. Cũng xuất thân bình dân, cưới chị gái Nick là Astrid. Nhưng bên trong anh ta có một cảm giác mặc cảm, tự ti về mình. Dù được vợ thương yêu hết lòng và không hề thể hiện thái độ phân biệt giàu nghèo, nhưng chính anh ta tự suy diễn, rồi tự thấy tổn thương lòng tự trọng, cảm thấy lép vế dẫn đến hành động ngoại tình. Đây là một kiểu tự ái vô cùng cố hữu ở những người nghèo, hoặc không giàu. Tâm lý này rất dễ xảy ra giữa một mối quan hệ mà một bên giàu có sung túc còn bên kia bình dân thấp kém, đó có thể là tâm lý tự ái, ganh tị, đố kị mà đa số những người thiếu bản lĩnh sẽ mắc phải. Một người không giàu, để làm bạn hay bạn đời với người giàu một cách bền vững, quan trọng nhất họ phải biết mình là ai, họ phải trau dồi bản thân ở những phương diện khác mà không phải tiền bạc, và có bản lĩnh để sánh ngang với người giàu có mà không e ngại mình thấp kém hơn họ về mặt tiền bạc. Bằng không, họ sẽ mãi thấp kém, không chỉ về vật chất mà còn về nhân phẩm và lòng tự trọng nữa.
Người càng giàu cần bản lĩnh càng nhiều, để được là chính mình:
Nick là một chàng trai dũng cảm, dũng cảm bảo vệ người mình yêu, dũng cảm đi theo tình yêu chính đáng, và dũng cảm từ bỏ vinh hoa phú quý đã được chờ đón sẵn ở quê hương để tự thân vận động nơi xứ cờ hoa, xứ tự do và công bằng. Giới siêu giàu châu Á là hình ảnh khiến người ta liên tưởng đến một cỗ máy nặng nề, truyền thống, bảo thủ mà ở nơi đó, những đứa trẻ sinh ra đã được định sẵn về tương lai. Xem phim thấy những hình ảnh lung linh, xa hoa làm cho ai cũng thèm khát, ngưỡng mộ nhưng thực tế như câu bình luận mà mình đã đọc, đây chính là những người giàu mới nổi. Họ khao khát thể hiện quyền lực, họ khao khát được cả thế giới công nhận và ngưỡng mộ, họ muốn dùng tiền bạc để xóa bỏ ranh giới về sự phân biệt (như cảnh phim đầu tiên nói về vụ mua đứt cái khách sạn khi nhân viên ở đó tỏ ra coi thường mình).
Nhưng để trở thành những người giàu thực thụ, những đứa trẻ châu Á cần thoát ly khỏi lề thói ấy, chúng cần trải nghiệm để thử thách năng lực của bản thân, xem mình có cầm nắm, có quản lý được khối tài sản khổng lồ mà gia đình để lại hay sẽ biến nó thành hư vô. Hơn nữa, chúng cần biết chúng là ai, chúng muốn gì, và cần rất nhiều bản lĩnh để khẳng định mình, chứ không phải được sắp đặt để trở thành những điều mà cha mẹ kỳ vọng.
Tình yêu cần sự thấu hiểu:
Nhờ một tình yêu chín chắn và sự thấu hiểu lẫn nhau, Nick và Rachel có thể vượt qua những định kiến, chê bai khinh khi, sự ngăn cấm của gia đình. Cả hai đều dẹp đi cái tôi của mình. Lúc Rachel bị đám bạn bè và bà con của Nick châm chọc, dè bĩu, cô buồn chứ, nhưng không vì thế mà từ bỏ người mình yêu. Đoạn Rachel từ chối lời cầu hôn và chuẩn bị bay về Mỹ, không phải vì cô đặt cái tôi của mình lớn hơn, mà vì cô quá hiểu Nick sẽ vì cô mà hi sinh gia đình, gây ra sự chia rẽ không đáng có và sự tổn thương cho Nick. Chàng trai Nick cũng hiểu Rachel đối với anh quan trọng như thế nào, là một cô gái tốt không thể bỏ lỡ, vì chính cô đã yêu anh khi anh chỉ là một người đang cố gắng mưu sinh ở Mỹ, “ăn ké dessert của bạn gái trong quán bar”, “xài ké Netflix của bạn gái”, mặc quần áo bình dân, sống tự lập và không dựa dẫm gia đình. Hiểu nhau, cần nhau, và biết được sự quan trọng của nhau, đó chính là nền tảng để có một kết cục hạnh phúc đối với bất cứ mối quan hệ nào.
Một bộ phim nhẹ nhàng, hài hước, nhưng sâu xa và ý nghĩa cho cuối tuần, cùng xem với gia đình Kiwi nha.