GIÁ TRỊ TẠO NÊN SỰ TÔN TRỌNG.
Bà Năm, người quen của gia đình tôi, thoạt nhìn thì trông bà cũng bình thường như những người bình dân khác trong xã hội. Bà hay mặc đồ bà ba, tay chân cũng chẳng đeo vàng bạc ngọc ngà gì. Vậy mà trước đây bà từng là địa chủ. Nếu chỉ nhìn bà từ xa thì cũng chẳng có ấn tượng gì cả. Nhưng khi ngồi xuống nói chuyện, ở bà toát nên vẻ quý phái mà thời gian và những cơ cực dường như cũng không che lấp được. Giọng bà nghe rất sảng khoái, chỉ cần nghe là thấy một sự cởi mở, hồn hậu, vừa chân thành, mộc mạc lại vừa sang trọng, ấm áp.
Gia đình bà có biến cố, nên từ một người có rất nhiều của cải, bà trắng tay. Trở về quê cất một căn nhà nhỏ ở một xóm đạo nọ để trú ngụ những năm tháng cuối đời. Cái chất sang trọng của bà vẫn toát lên trong từng lời nói, hành động. Khách đến nhà, bà mời uống nước trong những chiếc ly thuỷ tinh đơn giản nhưng rất sạch sẽ, trong suốt. Ngôi nhà đơn giản không có đồ đạc gì nhiều, nhưng ngăn nắp, màu sắc các đồ vật hài hoà thể hiện chủ của chúng là một người có gu. Ở bà có những giá trị không gì có thể làm thay đổi, dù là cái nghèo. Đó là sự hiểu biết về cuộc đời, cách đối nhân xử thế, là sự hào sảng của một người miền Nam không để bụng chuyện nhỏ. Ghé nhà ăn một bữa cơm đạm bạc với bà, trứng chiên và rau luộc chấm nước mắm thôi, cũng thấy ngon lành vừa miệng. Là một người từng giàu có, nhưng giờ đãi khách với bữa ăn xoàng xĩnh như vậy, bà Năm cũng không ngại ngùng xấu hổ. Vì giá trị của bà nằm ở trong chính bà, chứ không phải ở những vật chất ngoại thân. Tôi chẳng hề nhận của bà Năm một thứ gì mang tính vật chất, nhưng tôi tôn trọng bà, như tôn trọng cái giá trị thực sự đang hiện hữu bên trong bà.
Rất nhiều người ở thời hiện đại này, có tiền lại thiếu cốt cách, có tài sản nhưng lại thiếu di sản. Có những điều tuy đã cũ kỹ truyền thống nhưng muôn đời vẫn sẽ không thể nào thay đổi được. Nhân. Lễ. Nghĩa. Trí. Tín. Không biết lớp người sau này có còn giữ được những giá trị cơ bản này hay không. Càng ngày càng nhiều người đặt vật chất làm thước đo giá trị của con người, rồi đánh giá người khác dựa trên những gì họ sở hữu: tiền bạc, địa vị, chức tước… chứ không phải giá trị từ bên trong, cái cốt cách văn hoá, lòng trắc ẩn, lòng bao dung, sự khiêm nhường, sự hiểu biết… Cũng rất nhiều người vì thế mà chạy đua để sở hữu những thứ kia và quên mất phải bồi dưỡng đạo đức, văn hoá, nhân phẩm của mình.
You are what you say.
You are what you do.
You are NOT what you possess.
Đừng để những thứ phù phiếm kia làm mất giá trị thực sự của con người bạn. Vì đó mới là thứ khiến người khác tôn trọng bạn. Còn nếu ai đó quý mến bạn chỉ vì bạn có những thứ vật chất xa hoa, sự quý mến đó cần xem xét.